Kâğıt, günlük hayatta üzerine yazı
yazma, baskı, çizim gibi işlerimizi yapmaya olanak sağlayan bir araçtır. İlk kâğıdın
M.Ö 4000 yılında bulunduğu ve adının papirüs olduğu bilinmektedir. Bitki
liflerinin ezilmesiyle meydana gelmiştir. Kâğıdın ilk biçimi papirüstür. Daha
sonra hayvan derilerinin inceltilip kurutulmasıyla elde edilen parşömen
bulunmuştur. Bugün kullandığımız kâğıdın ilk üretimi M.Ö 105 yılında
gerçekleştirilmiştir. Çin’de kâğıt hamuru üretilerek bugünkü kullandığımız
kâğıdın temelleri atılmış oldu. Yerli kâğıt üretimine ise Osmanlı dönemdi
başlanmıştır. Matbaanın kullanılmaya başlanmasıyla artan kâğıt ihtiyacını
karşılamak için 1744 yılında Yalova’da bir kâğıt fabrikası kurulmuştur.
Gelelim
asıl konumuza kâğıt nasıl yapılır?
Kâğıdın hammaddesi selülozdur. Yani bitki özü de denilebilir. Bu yüzden önce
ağaçlar işlenir ve buradan gerekli selüloz elde edilir. Ancak selüloz günümüzde
ülkemizde üretilmemektedir, yurtdışından hazır olarak getirilmektedir. Selüloz
tabakaları karıştırıcı tanka koyuluyor daha sonra karıştırıcıya su ekleniyor ve
15 dakika karıştırılarak selülozlar suda eritiliyor. Kâğıt hamurunun içine
mürekkepte konulmaktadır. Bunun sebebi kâğıdın istenilen beyazlıkta olmasını
sağlamaktır. Kâğıt hamurunun sadece binde biri kuru maddedir. Hamur çok hızlı
bir şekilde elekten geçerek sudan ayrılıyor. Bu işlemden sonra kâğıttaki kuru
madde miktarı %18’e kadar yükseliyor. Kurutma işlemi sürekli devam ediyor.
Basınç ve vakum yardımıyla hamurdaki su miktarı %50 düşürülüyor. Kâğıt üretimi
için su en önemli araçlardan biridir. Su sürekli geri dönüştürülerek
kullanılıyor. Kâğıt hamurundan ayrılan su dâhil bütün sular geri
dönüştürülüyor, ayrıştırılıyor ve yeniden kullanılıyor. Kâğıt hamuru daha sonra
kurutmaya gönderiliyor. Sıcaklığı yüz santigrat dereceyi geçen buharla kurutma
silindirlerinin arasında geçerek kurutuluyor. Buradan silindirlere gönderilen
kâğıt nişastayla kaplanıyor. Bu işleminin amacı kâğıda pürüzsüz ve boşluksuz
bir yüzey sağlamaktır. Nişastayla kaplana kâğıt son durağı olan kurutmaya
gönderiliyor. Kâğıdın kalınlığı ve gramajı en son belirleniyor. Bu işlem için
kalender ünitesi kullanılıyor. Silindirin arasına giren kâğıt sıcaklık ve
basınçla istenilen kalınlık sağlanıyor. Böylece “Kâğıt” üretilmiş oluyor.
Kâğıt, ilk bulunduğu zamanlarda el ile ve az miktarda
üretilmekteydi. Bu kâğıtları kullananlarda devletlerdi. Kullanım amaçları ise
haber almaydı. Günümüzde ise kâğıdın üretimi makinalar tarafından
yapılmaktadır. Makinalar bilgisayar programları aracılığıyla yönetilmektedir.
Bu programlarla karışıma hangi madden ne oranda ekleneceği kolay bir şekilde
belirtilmektedir. Bugün kâğıdın kulanım alanı çok geniştir. Gazeteler,
dergiler, kitaplar, kartonlar, resmi yazışmalar, para, çimento torbası kâğıdı,
kâğıt havlular, paketleme gibi daha birçok alanlarda kullanılmaktadır.
Dünyada
bir yılda üretilen kâğıt miktarı 350
milyon tona yaklaşmıştır. Bu miktarı %40 gibi bir bölümü geri dönüşümden elde edilmektedir.
Bunu oranın daha da arttırılması hem doğa hem çevremiz için çok yararlıdır.
Geri dönüştürmek için toplanan kâğıt üretilen kâğıt miktarının neredeyse %60’ına ulaşmıştır. Ülkemiz de kâğıtta bir
geri dönüşüm ülkesidir. Bu da bizim doğaya verdiğimiz değeri göstermektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder